اگر شرایط فرزندپذیری را دارید و دیگر عزم خود را جزم کرده‌اید می‌توانید کار را شروع کنید.
درخواست سرپرستی یک کودک
برای شروع باید درخواستی کتبی خطاب به رییس اداره‌ی بهزیستی شهرستان محل سکونت خودتان بنویسید. این درخواست باید از طرف زن و شوهر به طور مشترک تنظیم شود. در این نامه باید به زمان ازدواج، سن و شغل خودتان اشاره کنید. در نامه باید تصریح کنید که «تمایل به سرپرستی یک کودک (دختر یا پسر) در گروه سنی …» دارید. در پایان نیز، آدرس محل سکونت و شماره‌های تماس خود را عنوان می‌کنید.
در درخواست خود می‌توانید بگویید فرزندی که می‌خواهید دختر یا پسر باشد یا جنسیت وی را تعیین نکنید. گروه سنی را هم می‌توانید مشخص کنید. مثلن بگویید «گروه سنی زیر یک سال» یا هر گروه سنی دیگری که می‌خواهید. بیش از ۶۵ درصد افراد درخواست سرپرستی دختران ر دارند، و بیش از ۹۵ درصد افراد نیز خواهان کودکان زیر یک سال هستند. چنین گرایشی در بین فرزندپذیران در عمل باعث طولانی شدن دوره‌ی انتظار افراد میشود و کودکان بالای یک سال نیز، شانس زندگی در خانواده را از دست می‌دهند.
بررسی اولیه صلاحیت فرزندپذیری
پس از تنظیم درخواست و ارایه آن به اداره بهزیستی محل سکونت، این درخواست به معاونت اجتماعی اداره بهزیستی شهرستان ارجاع میشود. مصاحبه اولیه با شما انجام میشود تا از وجود صلاحیت‌ها در شما اطمینان حاصل شود. تشخیص نهایی صلاحیت بر عهده دستگاه قضایی است و مصاحبه بهزیستی و احتمالن بازدید از محل سکونت، به منظور بررسی‌های اولیه و معرفی به دادگاه برای رای مبنی بر صلاحیت‌های قانونی خانواده‌ی فرزندپذیر است.
مراجعه به دادگاه و تایید نهایی صلاحیت فرزندپذیری
پس از ارایه نامه معرفی بهزیستی به دادسرا، شعبه رسیدگی به درخواست فرزندپذیری شما تعیین و به آنجا معرفی می‌شوید. وقت رسیدگی تعیین میشود و قاضی شعبه با بررسی مستندات رای خود را مبنی بر صلاحیت‌های قانونی خانواده‌ی فرزندپذیر صادر می‌کند. به طور معمول، رای دادگاه حاکی از صلاحیت داشتن است، چرا که افراد فاقد صلاحیت در همان مرحله بررسی اولیه صلاحیت در اداره بهزیستی، به دادگاه معرفی نمی‌شوند. در دادگاه باید عقدنامه، گواهی عدم سوپیشینه و همچنین گواهی عدم امکان باروری را از پزشک زنان ارایه بدهید. این گواهی را می‌توانید از پزشک زنان خود بگیرید. بسته به مورد ممکن است مدارک دیگری مثل سند مالکیت منزل یا مستنداتی که نشان از توان مالی کافی برای سرپرستی یک کودک داشته باشد، از شما خواسته شود.
مشاوره و بازدید مددکاری
پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر داشتن شرایط فرزندپذیری پرونده شما به کمیته فرزندپذیری ارجاع میشود. در اداره بهزیستی به شما در خصوص فرزندپذیری و مسایل مرتبط با آن به شما مشاوره می‌دهند. مددکاران بهزیستی از محل زندگی شما بازدید می‌کنند و با شما گفتگو می‌کنند. نتایج این بررسی‌ها به کمیته فرزندخواندگی ارایه میشود و شما نیز به این کمیته دعوت می‌شوید. درخواست شما با توجه به ارزیابی‌های صورت گرفته در هنگام بازدیدمددکاری و شرایط شما، امتیاز می‌گیرد. هر چه امتیاز شما بیشتر باشد، در صف فرزندپذیران جلوتر خواهید بود. توجه داشته باشید که تعداد خانواده‌های فرزندپذیر، ۷ برابر تعداد کودکانی است که شرایط فرزندخواندگی دارند. امتیاز شما به عوامل متعددی بستگی دارد، از مهم‌ترین آنها می‌توان به نظر کارشناس در هنگام مصاحبه و اطمینان از آشنایی شما با مشکلات فرزندپذیری، نگرش و انگیزه‌ی شما از فرزندپذیری، توان مالی، سطح تحصیلات، منزلت اجتماعی اشاره کرد.
گرفتن فرزند و سرپرستی موقت
پس از مدتی به شما کودکی معرفی می‌کنند. امتیاز شما و وجود کودکی با شرایطی که شما خواسته‌اید به فرزندی بپذیرید، دوره‌ی انتظار را کوتاه یا طولانی می‌کند. شما کودک را می‌بینید، بعضی وقت‌ها شما با آن کودک ارتباط برقرار نمی‌کنید و ممکن است بگویید صبر می‌کنید تا کودک دیگری را به فرزندی بپذیرید. باید برای گرفتن فرزند آمادگی ذهنی لازم را داشته باشید. برخی بیماری‌ها غربال‌گری می‌شوند و وجود آنها در کودکان بررسی میشود. با این حال می‌توانید کودک ار نزد پزشک معتمد خود ببرید تا او را معاینه کند. از شما خواسته میشود که یک‌سوم اموال خود را به کودک صلح کنید یا خود را به نفع کودک بیمه عمر نمایید. این امر همیشگی نیست، ممکن است هر دو را از شما بخواهند و یا یکی را و حتی هیچ کدام را از شما نخواهند. یا به نوعی دیگر بخواهند آینده کودکی را که به شما سپرده می شود، تضمین کنید. وقتی کودک به شما سپرده شد، مدارک لازم تهیه، به دادگاه معرفی می‌شوید و حکم سرپرستی موقت برای شما صادر میشود. صلح اموال، بیمه عمر یا هر نوع تضمین مالی دیگر در دادگاه طرح و مستندات آن تهیه میشود. همراه با حکم سرپرستی موقت، شما ه ثبت احوال معرفی می‌شوید تا برای کودک شناسنامه‌ای به نام خودتان بگیرید.
سرپرستی دایم
دوره سرپرستی موقت ۶ ماه است. در این مدت گاهی مددکار بهزیستی به شما سر می‌زند تا از وجود شرایط مناسب زندگی کودک مطمئن شود. در این مدت، تنها اجازه‌ی گرفتن گذرنامه و خروج وی از ایران بدون دریافت مجوز از دادگاه را نخواهید داشت. پس از شش ماه، اداره بهزیستی گزارشی از دوره‌ی سرپرستی موقت کودک تهیه می‌کند و شما را به دادگاه ارجاع می‌دهد تا حکم سرپرستی دایم شما را صادر کند.
